برنامه خلع سلاح
بالاخره در اکتبر 2003 برنامه خلع سلاح در افغانستان روی دست گرفته شد ولی بخاطر فقدان یک نیروی نظامی برای اعمال برنامه خلع سلاح موفقیت این برنامه بسیار محدود بود.
هدف از برنامه خلع سلاح که DDR نام گرفت خلع سلاح کردن صد هزار شبه نظامی بود که ثبت وزارت دفاع شده بودند و از آن نهاد معاش دریافت می نمودند. لیکن نه نیروهای ایالت متحده امریکا و نه نیروهای آیساف نقش فعالی را در پروسه خلع سلاح به عهده گرفتند.
در نتیجه دولت مرکزی فاقد اهرم نظامی بود که برای خلع سالح لازم است، هنگامیکه برنامه خلع سلاح شروع شد دولت مرکزی قبلاً تشکیل یک ارتش ملی را روی دست گرفته بود، ارتشی که وفادار به دولت مرکزی باشد. ولی ارتش ملی جدید کوچکتر از آن بود که بتواند جمعیت افغانستان را خلع سلاح کند.
نمودارشماره یک قدرت نظامی گروه های شبه نظامی عمده و ارتش ملی افغانستان در سال 2003 را نشان میدهد. این نمودار گروه های شبه نظامی کوچک را که ثبت وزارت دفاع بودند و یا آن گروه های شبه نظامی را که وزارت دفاع به رسمیت نمیشناخت را شامل نمیشود.
همین گونه که در این نمودار نشان داده شده است ارتش ملی افغانستان با 16500 سرباز بزرگتر بود از بیشتر گروه های شبه نظامی، ولی در مقایسه باکل نیروهای شبه نظامی در افغانستان ارتش ملی بسیار کوچک بود.
قدرت نظامی محدود دولت مرکزی به این معنی بودكه دولت مرکزی قادر نخواهد بود تا از طریق اعمال زور گروه های نظامی را خلع سلاح کند.
بنا براین به جاي خلع سلاح مستقیم مردم ، پروگرامDDR طوری طراحی شد تا با ارائه مشوق مالی و فراهم آوردن فرصتهای شغلی شبه نظامیان را تشویق کند تا سلاح هایشان را به دولت مرکزی تسلیم کنند
14. لکن موفقيت این پالیسی محدود بود. اولاً، تعداد کثیری از رهبران گروه های شبه نظامی به مناسب ملکی بالا منسوب گردیدند، تعدادی از آنها مخصوصاً به مقامهای همچون ریاست ولایت و قوماندانیها گماشته شدند.15 این افراد در مناسب جدید شان در موارد زیادی شبه نظامیان طرفدارشان را استخدام کردند و بار دیگر پایگاه قدرت جدیدی برای خود ساختند.16 ثانیا،ً برنامه DDR با منابع محدودش نتوانست وابستگی شبه نظامیان به رهبرانشان را خاتمه دهد.
فقط %25 از این شبه نظامیان شغلهای بلند مدت یافتند، ولی تعداد کثیری از آنها از لحاظ اقتصادی همچنان وابسته به رهبرانشان باقی ماندند17. نگرانی دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه برنامه DDR قبل ازاینکه به اهداف مورد نظر برسد خاتمه بیدا کرد.
زمانیکه برنامه DDR در سال 2006 بایان یافت فقط 36380 شبه نظامی را تحت بوشش قرار داد در حالیکه هدف این برنامه تحت بوشش قرار دادن صدهزار شبه نظامی بود.
علاوه بر این، بنا بر بعضی گزارش ها عمدتاً اسلحه ها و مهمات ناکار آمد جمع آوری شدند. 18 حاصل برنامه DDR در افغانستان نمایانگر اهمیت استفاده زور و نیروی نظامی برای خلع سلاح بود.
اولاٌ از آنجائی که دولت مرکزی ضعیف تر از آن بود که نیروی نظامی گروهی شبه نظامی را به چالش بکشد مجبور شد تا قوماندان های این گروه ها را جلب نهاد های دولتی کند که این پّدیده به مشرعیت بخشیدن بیش از پیش این افراد منجر شد.
ثانیاً، بخاطر عدم استفاده از زور و یا تحدید استفاده از زور، برنامه خلع سلاح داوطلبانه شده نه اجباری.
